Alveg eins og í gamla daga

Sagan endurtekur sig

Valtýr Guðmundsson

 

Þjóðin var gerð að goði

og sett upp á háan stalla,

og svo var heimtað

 að allir féllu fram

og tilbæðu goðið,

og færðu því fórnir,

einkum fórnir

svo að frelsið

og árgæzkan

ykist í landinu.

Og þeir,

Sem mögluðu

sem vildu ekki blóta,

voru brennimerktir

sem landráðamenn

og föðurlandssvikarar

og lýstir sekir um goðgá,

óalandi

og óferjandi.

Það stóðust menn ekki

og tóku sem óðast að fórna

En svo

þegar farið var að gá að,

hvað hefði orðið af öllum fórnunum,

þá kom það upp úr kafinu,

að það hafði farið með þær

alveg

eins og í gamla daga.

Það voru ekki goðin

sem nutu fórnanna,

heldur prestar þeirra.

Eins reyndist það hér,

að það var ekki þjóðin,

sem naut fórnanna,

heldur frelsispostular  hennar

En frelsið

Og árgæzkan,

sem þeir höfðu lofað,

kom ekki,

nema í þeirri mynd,

að landið týndi stjórnarskrá sinni

og sjálfsforræði

í hendur fáeinna embættismanna

og auðmanna

og missti mikinn hluta

af landinu

fyrir handvömm

í óvina hendur.

En þjóðfrelsispostularnir sátu að blótveizlu

og voru fullir

og feitir.

Þá opnuðust augun

á alþýðunni.

En það var um seinan

(Eimreiðin III. Ár, bl 13)

Valtýr Guðmundsson (1860 - 1928) var alþingismaður og fornfræðingur.

Hann varði doktorsritgerð um norræna menningarsögu við Kaupmannahafnarháskóla árið 1889, varð dósent þar ári síðar í sögu Íslands og bókmenntum og síðan prófessor frá 1920 til æviloka. Hann tók sæti á Alþingi Íslendinga 1894 og hóf útgáfu Eimreiðarinnar árið eftir, 1895, og ritstýrði tímaritinu til 1918 og ritaði margar greinar í það um stjórnmál og menntir og birti þar einnig frumort kvæði. Hann sat á þingi 1894 - 1901, 1903 - 1908 og 1911 - 1913.

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu